ANKARA (AA) - Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle oluşturulan eylül ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, Genel Ticaret Sistemi (GTS) kapsamında ihracat geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9,2 artarak 22 milyar 612 milyon dolar, ithalat yüzde 38,1 yükselerek 32 milyar 208 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 268,1 artarak 9 milyar 595 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı, Eylül 2021'de yüzde 88,8 iken geçen ay yüzde 70,2'ye geriledi. İhracat, ocak-eylül döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 artarak 188 milyar 152 milyon dolar, ithalat yüzde 40,4 artışla 271 milyar 249 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı, ocak-eylül döneminde yüzde 156,3 artışla 83 milyar 97 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Eylül 2021 döneminde yüzde 83,2 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 69,4'e geriledi. Enerji ve altın hariç dış ticaret Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, eylülde yüzde 4,4 artarak 19 milyar 901 milyon dolardan 20 milyar 779 milyon dolara yükseldi. Eylülde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat, yüzde 10,9 artarak 18 milyar 571 milyon dolardan 20 milyar 602 milyon dolara çıktı. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret fazlası, eylülde 177 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 7,6 artışla 41 milyar 381 milyon dolar oldu. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 100,9 olarak kayıtlara geçti. Almanya ihracatta, Rusya ithalatta ilk sırada Ekonomik faaliyetler incelendiğinde ihracatta eylülde imalat sanayisinin payı yüzde 95,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,6, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu. Ocak-eylül döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayisinin payı yüzde 94,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 2,9, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,9 olarak kaydedildi. Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta eylülde ara malların payı yüzde 80,3, sermaye mallarının payı yüzde 11,1 ve tüketim mallarının payı yüzde 8,5 olarak hesaplandı. Ocak-eylül döneminde ise ara malların payı yüzde 81,4, sermaye mallarının payı yüzde 10,7 ve tüketim mallarının payı yüzde 7,8 oldu. Eylülde ihracatta ilk sırayı 2 milyar 3 milyon dolarla Almanya aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 378 milyon dolarla ABD, 1 milyar 277 milyon dolarla Irak, 1 milyar 205 milyon dolarla Birleşik Krallık, 1 milyar 147 milyon dolarla Rusya takip etti. Eylülde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 31'ini oluşturdu. Ocak-eylül döneminde de ihracatta ilk sırada Almanya yer aldı. Bu ülkeye 15 milyar 777 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Almanya'yı 12 milyar 746 milyon dolarla ABD, 9 milyar 885 milyon dolarla Irak, 9 milyar 801 milyon dolarla Birleşik Krallık ve 9 milyar 268 milyon dolarla İtalya takip etti. Bu dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,5'ine karşılık geldi. İthalatta ilk sırayı Rusya aldı. Eylülde bu ülkeden 6 milyar 226 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Rusya'yı 3 milyar 709 milyon dolarla Çin, 2 milyar 129 milyon dolarla İsviçre, 2 milyar 37 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 512 milyon dolarla ABD izledi. Eylülde ilk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 48,5'ini oluşturdu. Ocak-eylül döneminde de ithalatta ilk sırayı Rusya aldı. Bu ülkeden 44 milyar 638 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Rusya'yı 31 milyar 742 milyon dolarla Çin, 17 milyar 364 milyon dolarla Almanya, 11 milyar 807 milyon dolarla ABD, 10 milyar 330 milyon dolarla İtalya takip etti. Yılın 9 ayında ilk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 42,7'sine karşılık geldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, eylülde bir önceki aya kıyasla ihracat yüzde 0,8 artarken, ithalat yüzde 1,3 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla ihracat yüzde 9,5, ithalat yüzde 38,9 yükseldi. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayisi ürünlerini kapsıyor. Eylül ISIC Rev.4'e göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 95,3 oldu. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 2,6 olarak kayıtlara geçti. Ocak-eylül döneminde ISIC Rev.4'e göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,7 olarak hesaplandı. Ocak-eylül döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 2,8 oldu. Eylülde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 73,5 olarak belirlendi. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,1 oldu. Ocak-eylül döneminde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 70,5 olarak hesaplandı. Ocak-eylül döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,7 olarak kayıtlara geçti. Özel Ticaret Sistemi verileri Özel Ticaret Sistemi'ne göre eylülde ihracat, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5,5 artarak 20 milyar 633 milyon dolar, ithalat yüzde 35,4 artışla 30 milyar 188 milyon dolar oldu. Eylülde dış ticaret açığı yüzde 248,9 yükselerek 2 milyar 739 milyon dolardan 9 milyar 555 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı Eylül 2021'de yüzde 87,7 iken geçen ay yüzde 68,3'e geriledi. Özel Ticaret Sistemi'ne göre ihracat, ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,8 artarak 175 milyar dolara, ithalat yüzde 37,7 artışla 225 milyar 674 milyon dolara yükseldi. Ocak-eylül döneminde dış ticaret açığı yüzde 142 artarak 33 milyar 330 milyon dolardan 80 milyar 674 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Eylül 2021 döneminde yüzde 82,1 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 68,4'e geriledi. Muhabir: Ayşe Böcüoğlu Bodur,Merve Özlem Çakır